10 năm thực hiện cuộc vận động, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của ngành Công Thương. Với sứ mệnh nòng cốt của cuộc vận động này, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp tổng thể được cụ thể hóa theo từng năm. Theo đó từ năm 2014 đến nay, Bộ đã chủ trì, phối hợp với các địa phương, cơ quan, đơn vị và hiệp hội ngành hàng, ngành nghề triển khai hơn 260 dự án và nhiệm vụ. Nhiều điểm bán hàng Việt Nam (VN) đã ra đời như một mô hình phù hợp cần thúc đẩy. Hiện nay, tại 59 địa phương trên cả nước đã thiết lập 100 điểm bán hàng VN với tên gọi Tự hào hàng Việt Nam.
Thay đổi tư duy từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng
Hiện nay, các doanh nghiệp (DN) khi triển khai đẩy mạnh cuộc vận động để người Việt quan tâm hơn, chú trọng hơn, ưu tiên hơn đối với hàng hóa của VN đã cùng lúc phải giải quyết nhiều bài toán. Đó là áp lực cạnh tranh ngay trên thị trường trong nước với hàng hóa nhập ngoại và hàng hóa do các DN FDI sản xuất. Đối mặt với áp lực này chủ yếu là khối DN vừa và nhỏ, cùng với các hộ sản xuất, kinh doanh nhỏ còn hạn chế về vốn, thương hiệu, chưa có khả năng bảo vệ mình trước những vi phạm về thương mại. Bên cạnh đó, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận một số mặt hàng của VN còn chưa đủ năng lực cạnh tranh về chất lượng, mẫu mã, bao bì sản phẩm, dịch vụ hậu mãi. Nhiều chuyên gia còn chứng minh những hạn chế do hạ tầng thương mại chưa mở rộng, đặc biệt là các chợ chưa được hỗ trợ để phát triển, phân phối hàng VN, chưa thực sự là đầu ra cho các DN trong nước. Cộng với những bất cập chưa đồng bộ, trong quá trình triển khai, các giải pháp cho cuộc vận động có những lúc chưa thực sự tác động mạnh vào tâm lý hay tư duy của người tiêu dùng, vẫn còn một số bộ phận người dân sính hàng hiệu, hàng ngoại nhập khẩu.
Về vấn đề này, Ông Vũ Văn Thanh – Phó TGĐ Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen tâm sự: “Có những sản phẩm ở VN rất nổi tiếng trên thế giới, tuy nhiên người Việt lại không dùng, giống như kiểu “bụt chùa nhà không thiêng”. Người tiêu dùng có thể không biết, hoặc biết nhưng lại không có sự đánh giá đúng. Vì vậy, cần có sự nhìn nhận từ hai phía DN và người tiêu dùng. DN phải làm hàng tốt và có giá hợp lý, còn người tiêu dùng cần bớt tâm lý sính ngoại, bởi có những loại hàng hóa ở VN chất lượng cao không thua kém gì hàng ngoại nhập”.
Theo phân tích của các chuyên gia, con số 90% sản phẩm tại các siêu thị sẽ khó đạt được nếu hàng VN không chinh phục và nhận được sự tin tưởng lựa chọn của người tiêu dùng. Hàng Việt phải thực sự thuyết phục bằng chất lượng, bằng mẫu mã sản phẩm, bằng cả niềm tin trong quá trình quảng bá, phân phối sản phẩm và cả chăm sóc khách hàng thì hàng hóa Việt mới có chỗ đứng trong lòng người dân Việt, nhằm chiếm lĩnh được vị trí trong các siêu thị, các chợ, hiện diện trên những phương tiện vận chuyển đi khắp mọi miền, đồng thời, xuất hiện trong các hội chợ thương mại và triển lãm hàng hóa, qua đó vinh dự nhận được những danh hiệu, huy chương, ngôi sao chứng minh cho vị thế của hàng VN chất lượng cao.
Hàng Việt đã dần chiếm lĩnh thị trường
Cuộc vận động đã tạo được niềm tin và sự quan tâm mua sắm, tiêu dùng trong phần lớn người tiêu dùng Việt Nam đối với hàng hóa thương hiệu Việt cũng như khơi dậy được tiềm năng dồi dào về nguồn lực và năng lực kinh doanh, phân phối của mọi thành phần kinh tế. Mà theo lời Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: “Từ chỗ vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, đến nay chúng ta đã có nhiều sản phẩm hàng hóa chinh phục được người tiêu dùng, trong đó, nhiều sản phẩm trở thành niềm tự hào của người Việt Nam”.
Nếu như 10 năm về trước, hàng hóa trên thị trường chủ yếu là các sản phẩm đến từ nhiều nước, đặc biệt là Trung Quốc, Thái Lan…, thì hiện nay hàng VN đã chiếm ưu thế từ hệ thống các chợ truyền thống cho đến các siêu thị. Nhiều DN cũng đang rất nỗ lực trong việc cải tiến mẫu mã, chất lượng để có thể xây dựng thương hiệu, chữ tín trong lòng người dân VN. Bởi với hơn 90 triệu dân, thị trường nội địa chính là mảnh đất màu mỡ để các DN có thể sinh lời ngay tại sân nhà mà không phải lo bị cạnh tranh ở nơi khác.
Có thể kể ra một vài con số tại các siêu thị mà nhìn vào đó, nhiều DN Việt hoàn toàn tự hào về những nỗ lực nhập cuộc và cạnh tranh của mình. Trong khoảng thời gian 10 năm qua, tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và dịch vụ liên tục tăng trưởng, từ 1.405.865 tỷ đồng (năm 2009) đến 4.395.700 tỷ đồng (năm 2018) và tiếp tục tăng đến thời điểm hiện tại. Không những vậy, cuộc vận động còn góp phần giảm tỷ lệ nhập siêu và chuyển sang xuất siêu. Trong năm 2010, VN nhập siêu 12,5 tỷ USD, bằng 17,3% kim ngạch XK, nhưng sang năm 2018, VN đã xuất siêu gần 7,2 tỷ USD. Từ chính cuộc vận động này, khi sức mạnh trí tuệ, tình yêu, niềm tin được huy động, thúc đẩy, thì hàng hóa Việt, thị trường VN lại được mở ra thêm nhiều cơ hội, vận hội mới, được tiếp thêm những nguồn lực mới táo bạo cho công cuộc phát triển đất nước hội nhập vào khu vực và thế giới.
“Mình là người Việt Nam, mình dùng hàng Việt Nam/Người Việt Nam yêu nước hãy ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, lời bài hát đã góp phần khích lệ niềm tự hào, tự tôn dân tộc không chỉ dừng lại ở việc sử dụng hàng Việt Nam mà còn tác động tới các doanh nghiệp sản xuất, phân phối, người kinh doanh sản phẩm, hàng hóa Việt Nam. 10 năm triển khai cuộc vận động cũng là 10 năm ghi dấu về sự trưởng thành của các DN Việt, sự thay đổi đầy tích cực trong văn hóa tiêu dùng, qua đó có thể thấy được niềm tin về hàng Việt Nam chất lượng cao đã và đang lan tỏa trong lòng mỗi người tiêu dùng Việt.
Hoa Nguyễn
