Báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội cho biết, hiện nay ngành CNHT Thành phố Hà Nội đã tham gia vào 20 ngành hàng sản phẩm CNHT khác nhau, chiếm tỷ trọng 25% công nghiệp trên địa bàn, tạo ra doanh thu 60 nghìn tỷ đồng, tạo việc làm cho 122 nghìn lao động, đóng góp cho ngân sách trên 3 nghìn tỷ đồng.
Phát huy tiềm năng
Ngành CNHT Hà Nội đã chứng tỏ vị thế độc lập của mình khi tạo ra hiệu quả kinh tế, đời sống thu nhập, mức nộp ngân sách, đổi mới công nghệ… cao hơn mặt bằng chung của ngành công nghiệp. Các nhóm ngành và sản phẩm CNHT thế mạnh Hà Nội như linh phụ kiện ô tô, xe máy, vật liệu điện, bao bì, phụ tùng cơ khí xi măng, cơ khí mỏ, nhiệt điện, thủy điện… đã góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, thay thế phụ tùng linh kiện nhập khẩu, tạo ra sức cạnh tranh cho các sản phẩm công nghiệp cả nước. Để có nhiều sản phẩm thay thế được sản phẩm nhập khẩu, hạn chế nhập nguyên phụ liệu thì vấn đề phát triển CNHT là cần thiết.
Đến nay, tỷ lệ nội địa hóa linh phụ kiện xe máy đạt trên 80%. Một số chi tiết CNHT khó như chi tiết bánh răng động cơ, trục khuỷu xe máy đã được DN FDI Nhật Bản sản xuất tại Hà Nội thay cho nhập khẩu. Các sản phẩm linh kiện chi tiết ngành điện tử công nghệ thông tin ngoài đáp ứng cho thị trường trong nước đã tham gia mạnh mẽ xuất khẩu.
Thông qua các hội nghị giao thương DN, tham quan học hỏi thực tế tại các DN trong nước và FDI; Tổ chức các hoạt động chuyên gia tư vấn trực tiếp tại nơi sản xuất; Các lớp tập huấn ứng dụng các công cụ quản lý tiên tiến, tìm hiểu và ứng dụng công nghệ mới… Đặc biệt, việc phối hợp với JETRO Nhật Bản và Reed Tradex Thái Lan tổ chức Triển lãm sản phẩm CNHT thường niên, đã giúp các DN có cơ hội tham gia chuỗi cung ứng các sản phẩm linh kiện phục vụ cho ngành lắp ráp các sản phẩm hoàn thiện tại Việt Nam cũng như trong khu vực Asean và quốc tế. Một số DN đã tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo giá trị gia tăng cao cho sản xuất công nghiệp, như: Công ty CP Nhựa Hà Nội cung cấp khuôn mẫu cho các công ty Honda Việt Nam, Toyota Việt Nam, LG Việt Nam, Piaggio Việt Nam và xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản; Công ty Cổ phần dụng cụ cơ khí xuất khẩu, xuất khẩu sang thị trường Châu Âu; Công ty CP Xích líp Đông Anh tham gia sản xuất trên 1.000 chi tiết kim loại cỡ nhỏ cho các hãng xe máy Honda, Suzuki, Yamaha….Ngoài ra công ty còn cung cấp sản phẩm cho thị trường trong nước và quốc tế như Nhật Bản, châu Âu và các quốc gia khác..
Tuy nhiên, theo ý kiến của một số chuyên gia, ngành CNHT của Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng đã và đang phát triển nhưng vẫn còn mang tính tự phát, sản phẩm chồng chéo chất lượng chưa đồng đều, năng lực sản xuất tại các DN còn hạn chế và đặc biệt là các doanh nghiệp chưa tìm được giải pháp phối hợp, liên kết với nhau để đạt hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng và phát triển công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn.
Tuy vậy, các DN CNHT Hà Nội còn đang ở trình độ thấp, đang còn khoảng cách lớn về trình độ khi so sánh với CNHT các nước trong khu vực. Chính vì vậy, các DN CNHT trong nước chưa thể tham gia nhiều vào chuỗi sản xuất, và nếu có cũng chỉ mới làm được các linh phụ kiện đơn giản cho công nghiệp FDI. Các DN công nghiệp FDI tại Hà Nội khó tìm được nhà cung cấp là các DN CNHT trong nước. Dù rất mong muốn, nhưng trở thành nhà cung cấp cho các DN FDI vẫn là sân chơi khó khăn.
Tận dụng cơ hội – vượt qua thách thức
Giai đoạn 2016-2020, ngành công nghiệp nói chung và CNHT Hà Nội nói riêng sẽ hoạt động trong bối cảnh phát triển kinh tế toàn cầu hoàn toàn mới. Kinh tế Việt nam hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới. Phát triển công nghiệp Hà Nội sẽ là một bộ phận không tách rời của công nghiệp khu vực và thế giới. Thị trường của các sản phẩm công nghiệp thay vì khép kín trong một quốc gia sẽ được phân chia theo khu vực, do các tập đoàn công nghiệp đa quốc gia chi phối và điều tiết. CNHT Hà Nội có phát triển được hay không phụ thuộc vào việc có tận dụng được cơ hội và vượt qua được thách thức của quá trình hội nhập. CNHT Hà Nội muốn đứng vững và phát triển được thì phải tham gia và gắn kết được với các dự án đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia FDI tại Việt Nam, đồng thời phải tham gia mạnh mẽ vào xuất khẩu, gắn kết theo chuỗi giá trị sản phẩm công nghiệp toàn cầu. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà nội lần thứ XVI đối với ngành công nghiệp thành phố Hà Nội đã chỉ rõ: “Tập trung phát triển nhanh một số ngành, sản phẩm công nghiệp có giá trị gia tăng lớn, ứng dụng công nghệ cao, thân thiện môi trường: công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp công nghệ thông tin, công nghiệp sạch, công nghiệp hỗ trợ, các ngành và sản phẩm khác có công nghệ cao”. Hà Nội sẽ thu hút, kêu gọi đầu tư bảo đảm đủ nguồn vốn để hoàn thiện các khu, cụm công nghiệp hiện có, xây dựng mới và mở rộng một số KCN: KCN Quang Minh II, KCN sạch Sóc Sơn, KCN hỗ trợ Nam Hà Nội, các KCN công nghệ thông tin Sài Đồng – Long Biên, Đông Anh… và các KCN, cụm công nghiệp theo quy hoạch.
Trong thời gian tới, TP Hà Nội sẽ tiếp tục xây dựng và hoàn chỉnh chính sách đặc thù cho sản xuất CNHT, tạo dung lượng thị trường đủ lớn cho CNHT. Hình thành các chính sách chuyên sâu cho khu cụm CNHT. Xây dựng danh mục ngành và sản phẩm CNHT cần khuyến khích trên địa bàn Hà Nội. Thành phố cũng khuyến khích hỗ trợ các dự án đầu tư sản xuất các sản phẩm CNHT có thị trường lớn, ứng dụng công nghệ kỹ thuật hiện đại, sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, có sức cạnh tranh cao. Có chính sách thu hút đầu tư đặc biệt cho các quốc gia công nghệ cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Hoa Kỳ.
Thành phố cũng sẽ phát triển chương trình vườn ươm doanh nghiệp CNHT nhằm gia tăng số lượng DN. Hỗ trợ các DN trong nước tham gia vào các lớp cung ứng khác nhau cho các tập đoàn đa quốc gia. Có chính sách thu hút chuyên gia cao cấp nước ngoài, xây dựng hệ thống hỗ trợ thông tin cho DN. Đồng thời, khuyến khích các DN hợp tác liên kết với các trường, các viện trong đổi mới khoa học công nghệ. Tạo điều kiện thuận lợi cho các DN tiếp cận với các nguồn vốn khoa học công nghệ của thành phố…
Đặc biệt, Hà Nội đẩy mạnh các hoạt động kết nối DN vốn FDI với DN trong nước thông qua các hoạt động giới thiệu nhu cầu và năng lực cung ứng của các các DN trong nước. TP còn xây dựng cơ sở dữ liệu về công nghiệp hỗ trợ để làm cơ sở cho việc giới thiệu, phát triển kết nối DN, đồng thời nâng cao vai trò của Hiệp hội DN ngành công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội trong phát triển ngành CNHT.
Theo Thúy Oanh/Diễn đàn Doanh nghiệp
