Huyện Mường Nhé là một địa phương khó khăn của tỉnh Điện Biên - giao thông đi lại xa xôi, cách trở, đường xá chênh vênh, nhỏ hẹp. Trung tâm liên lạc lúc được lúc không, thế nhưng bù lại Mường Nhé lại được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho vùng đất này rất nhiều tiềm năng thế mạnh, phong cảnh Mường Nhé có nét riêng biệt mà không huyện vùng cao nào có được. Nằm trọn giữa thung lũng, xung quanh là đồi núi bao bọc tạo ra một không gian rộng rãi, thoáng đãng, chừng hơn 150ha là mặt đất tương đối bằng phẳng, tài nguyên của huyện cũng rất phong phú, có nhiều núi đá vôi, đá xanh, cát, sỏi, đất sét, những cánh rừng xanh mướt đang hồi sinh, những thảm thực vật quý giá. Huyện có cửa khẩu A Pa Chải nối liền với quốc lộ H4 đi qua. Tiềm năng về tài nguyên của Mường Nhé khá phong phú đa dạng, nhưng để khai thác những nguồn tài nguyên có giá trị đó, việc đầu tư cho giao thông ở huyện Mường Nhé là một vấn đề rất quan trọng, rất cần được Nhà nước, Bộ Giao thông-Vận tải quan tâm đầu tư cấp bách. Để tạo động lực khai thác những tài nguyên thiên nhiên của Mường Nhé và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của huyện.

Chúng tôi đã gặp gỡ lãnh đạo huyện Mường Nhé, được biết nguyện vọng của nhân dân Mường Nhé và quan điểm của Huyện rất mong muốn được Nhà nước, Bộ Giao thông, Ngành Giao thông tỉnh Điện Biên sớm đầu tư cho Quốc lộ H4 được hoàn chỉnh. Lần này được đi khảo sát tuyến đường Quốc lộ H4 từ Mường Chà vào Mường Nhé. Cùng với Giám đốc Sở GTVT Lai Châu- Nguyễn Đình Giang và các phòng ban, Giám đốc các công ty của ngành GTVT Lai Châu, chúng tôi mới thấy rõ thực trạng và sự cần thiết phải đầu tư cho tuyến đường quan trọng này. Ông Nguyễn Đình Giang - GĐ Sở GTVTĐB cho biết: Ủy Ban nhân dân tỉnh Điện Biên và nhân dân các huyện Nậm Pồ, Mường Nhé rất mong các bộ ngành, TW và Nhà nước sớm thống nhất, đồng ý cho đầu tư, cải tạo nâng cấp tuyến Quốc lộ H4 này. Như các anh đã thấy cụ thể, thực trạng tuyến đường chỉ mới đầu tư được 100km ở đoạn giữa, đoạn đầu và đoạn cuối lại chưa được đầu tư, lòng đường hẹp, độ dốc cao, lại nhiều khúc cua tay áo rất gấp, nền đường đã nứt nẻ, lún sụt, lõm thành nhiều ổ gà, ổ voi… các phương tiện đi lại rất khó khăn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cao. Vì vậy, việc Bộ Giao thông đã có quyết định đầu tư là hoàn toàn đúng hướng, hợp với nguyện vọng của nhân dân trong tỉnh Điện Biên, vừa đảm bảo an ninh quốc phòng, vừa mang lại những lợi ích và giá trị to lớn về kinh tế xã hội, đồng thời ổn định việc di dân tự do trong khu vực.

Trên QL.4H đoạn Km0 - Km47, chiều dài L = 47Km đã được đầu tư xây dựng theo tiêu chuẩn đường cấp VI-MN, có châm trước, mặt đường đá dăm láng nhựa, tuyến đường được đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2006, là trục chính quan trọng kết nối Thành phố Điện Biên Phủ, huyện Mường Chà với 02 huyện biên giới Nậm Pồ và Mường Nhé, khu vực nhạy cảm về quốc phòng an ninh và trật tự xã hội. Tuy nhiên, do nguồn vốn đầu tư ban đầu của dự án hạn chế, tuyến được xây dựng là đường cấp VI miền có núi châm chước, trên tuyến còn tồn tại nhiều đường cong bán kính nhỏ (R=15÷25m), cường độ mặt đường thấp, theo thiết kế ban đầu có Eyc>98Mpa, song đến nay, sau 9 năm đưa vào khai thác sử dụng đã bị xuống cấp nghiêm trọng, mặt đường hẹp Bm=3,5m; Việc chia tách huyện lỵ và quy hoạch cửa khẩu A Pa Chải, đã làm cho lưu lượng xe gia tăng nhanh chóng, sự xuất hiện của các phương tiện vận tải nặng siêu trường, siêu trọng, xe khách cỡ lớn (trên 40 hành khách), các loại xe đặc chủng quốc phòng làm cho tuyến đường không đáp ứng được nhu cầu lưu thông, do nhiều đường cong gấp khúc bán kính đường cong nhỏ, mặt đường bị hư hỏng rạn nứt chân chim, lún trồi, cao su. Tiếp ngay sau đoạn tuyến kể trên là 100Km QL.4H từ Km47-Km147+200 đã được đầu tư mặt đường thảm BTN rộng 5,5 - 6,0m hoàn thành trong năm 2014, các yếu tố đường cong hẹp cơ bản đã được giải quyết, mặt đường có cường độ cao Eyc>130Mpa. Để nâng cao năng lực lưu thông, tăng tuổi thọ công trình xây dựng trên tuyến; nâng cao hiệu quả vốn đầu tư, giảm thiểu tai nạn, đảm bảo an toàn giao thông; phục vụ giao thương phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo ổn định an ninh quốc phòng vùng biên giới phía Tây - Bắc của Tổ quốc hình thành lên mạng lưới giao thông liên hoàn, đồng bộ, đồng cấp thì việc đầu tư xây dựng tuyến đường là cần thiết và cấp bách.

Đoạn Km147+200 ÷ Km184+200 (bao gồm cả nhánh ra cửa khẩu A Pa Chải) đã được Bộ Giao thông vận tải đầu tư nâng cấp đạt tiêu chuẩn đường cấp VI-MN, cũng tương tự như đoạn tuyến Km0-Km47, đoạn tuyến này cũng còn nhiều đường cong bán kính nhỏ, mặt đường chỉ rộng 3,5m, cường độ mặt đường Eyc>98Mpa. Sau 5 năm sử dụng lưu lượng xe quá tải tăng nhanh làm mặt đường bị ổ gà, sình lún cao su, giao thông qua lại khó khăn, các xe lớn hàng ra cửa khẩu A Pa Chải và xe chuyên dụng quân sự tải trọng lớn của quốc phòng đi lại gặp nhiều khó khăn.

Quốc lộ 4H là tuyến đường có vai trò đặc biệt quan trọng, đảm bảo quốc phòng an ninh và phát triển kinh tế - xã hội phía Tây và Tây Bắc của tỉnh Điện Biên; trong đó đặc biệt là cơ sở để mở và phát triển kinh tế cửa khẩu A Pa Chải - Long Phú (Trung Quốc) tỉnh Điện Biên. Đồng thời cũng là tuyến đường chính, phục vụ cho việc thực hiện Đề án ổn định dân di cư tự do huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên theo Quyết định 79 của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt trong tình hình hiện nay, khu vực huyện Mường Nhé đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định an ninh, chính trị và trật tự an toàn xã hội, bởi sự gia tăng tình trạng di cư tự do, tuyên truyền đạo trái pháp luật của các lực lượng thù địch trong và ngoài nước, các ổ tụ điểm buôn bán ma túy thì việc đầu tư đồng bộ để tuyến đường phát huy hiệu quả là vô cùng quan trọng.

Nhận rõ vai trò tầm quan trọng của tuyến đường này Bộ GTVT đã chấp thuận, cho phép lập dự án đầu tư đối với dự án cải tạo, nâng cấp QL.4H đoạn Km0  – Km47 và đoạn Km147+200-Km184+200 (bao gồm cả nhánh ra cửa khẩu A Pa Chải) tại Quyết định số 4840/QĐ-BGTVTvà số 4841/QĐ-BGTVT ngày 22/12/2014. Để các dự án cải tạo nâng cấp các dự án này sớm được đầu tư, triển khai tổ chức xây dựng, hoàn hoàn theo đúng quy hoạch tỉnh Điện Biên, Ngành GTVT ĐB và nhân dân các dân tộc huyện Mường Nhé đang rất cần sự ủng hộ của các Bộ, Ngành, TW, quyết định của Thủ tướng Chính phủ để tỉnh Điện Biên thực sự là phên dậu vững chắc của tổ quốc trong thời kỳ CNH –HĐH và hội nhập kinh tế - quốc tế.

Xuân Trường