Cao Bằng chủ trương không chỉ quảng bá về các danh lam thắng cảnh nổi tiếng như thác Bản Giốc, hồ Ba Bể; các di tích lịch sử, khám phá miền sơn cước… mà còn nỗ lực trong việc xây dựng hình ảnh văn hóa ẩm thực địa phương hết sức độc đáo. Kiểu như, đến Cao Bằng mà không thưởng thức món Vịt quay 7 vị thì coi như chuyến đi chưa trọn vẹn.

Bất kỳ du khách nào từng nếm món ăn đặc sản này cũng phải tấm tắc khen ngon. Không chỉ cầu kỳ trong khâu chọn vịt, sơ chế, người dân Cao Bằng chế biến món ngon này rất công phu, ngay từ khâu chọn vịt, phải vừa chắc thịt, vừa sáng lông. Quan trọng nhất là khâu ướp vịt với đủ 7 vị để tạo nên món ăn có mùi thơm lạ hấp dẫn. Sau đó, quết một lớp mật ong rừng thơm ngon đều lên vịt. Màu da óng mật sẽ kích thích vị giác của bạn. Cảm nhận những miếng đầu tiên, bạn phải nhai thật chậm để thưởng thức hết vị ngọt của mật ong rừng quyện với vị béo ngậy của dầu. Vị ngon của vịt quay thấm đượm trên đầu lưỡi.

Bên cạnh vịt, lợn sữa quay ở Cao Bằng cũng ngon không kém. Người Cao Bằng thường chọn loại lợn địa phương từ 4 đến 6kg để quay. Sau khi sơ chế xong dùng giấy bản thấm khô mình con lợn, bởi nếu rửa bằng nước thịt sẽ nhão, không săn, mất hết vị thơm ngon. Sau đó, đầu bếp nhồi lá mắc mật cùng các gia vị khác vào bụng con lợn rồi khâu lại, dùng cây tre xuyên từ mõm tới đuôi rồi quay trên bếp than hồng, vừa quay vừa dùng mật ong và các gia vị khác phết lên mình con lợn để cho giòn bì và khỏi nứt. Thịt quay ngon là thịt vừa chín tới, bì vàng rộm, giòn tan, mùi thơm quyến rũ. Nước dùng chấm thịt lợn quay được pha chế theo một công thức rất riêng biệt.

Chưa hết, Cao Bằng còn có cá trầm hương ở thác Bản Giốc, huyện Trùng Khánh ngon trứ danh. Gọi là cá trầm hương bởi loài cá này thường ăn rễ, lá mục của cây trầm hương mọc ven sông Quây Sơn và Bắc Vọng. Bởi vậy, thịt chúng thấm đẫm vị trầm, khiến người sành ăn cũng phải trầm trồ. Ngon nhất là cá nướng, sau khi sơ chế, đầu bếp sẽ nhồi một vài loại rau, gia vị như hành, thì là, ớt... vào bên trong, bọc qua bằng lớp lá chuối rồi cho lên bếp than nướng. Khi chín, cá tỏa mùi thơm nức. Gỡ miếng cá chấm cùng chút nước mắm nguyên chất, cảm nhận vị thơm ngây ngất, phảng phất vị trầm khiến bạn chẳng thể nào quên.

Người Cao Bằng còn có “kỹ nghệ” chế biến rất nhiều món ngon từ ong vò vẽ. Dẫu ong vò vẽ có nọc độc, nổi tiếng là hung dữ và nguy hiểm, thế nhưng, vào mùa Thu, nhộng ong sau khi được tách ra khỏi tổ thân tròn, béo mập rất mềm và trắng mọng, xào với măng chua, ăn vừa béo, giòn, ngọt, chua; hoặc nấu cháo thơm ngậy vô cùng.

Chưa hết, nếu ai đã một lần thưởng thức phở chua Cao Bằng sẽ chẳng thể nào quên được đặc sản miền sơn cước này. Là món ăn nguội, phở chua được yêu thích khi ăn vào vào mùa Thu và mùa Hè. Phở chua Cao Bằng ngon bởi vì bánh có độ dẻo, kết hợp với độ béo của thịt ba chỉ, vịt quay và còn có vị ngậy của mỡ vịt, vị chua cay của măng ớt… Ăn vào lúc thời tiết hơi lạnh thì thấy rất ấm áp, mùa nóng lại có cảm giác mát lạnh. Khi ăn hết tô, có vị chua đọng lại nên vẫn cảm thấy thèm ăn thêm. Ăn lần đầu còn lạ miệng, đến lần thứ hai, bạn sẽ cảm thấy nghiện hương vị độc đáo của nó.

Món “gây nghiện” tiếp theo phải kể tới là bánh trứng kiến được làm từ bột nếp, trứng kiến cùng lá non của cây vả. Cứ vào khoảng tháng 4, tháng 5 hàng năm, bà con dân tộc Tày, tỉnh Cao Bằng lại cùng nhau vào rừng tìm trứng kiến đem về làm bánh. Người dân nơi đây thường lấy trứng kiến có thân nhỏ, đuôi nhọn, thường làm tổ trên cây vầu rồi mang về phi mỡ heo cho thơm, một chút lá hẹ rồi rắc lên lớp bột và đem vào khay hấp. Chờ đợi từng giây phút khi bánh chín, mùi thơm của lá vả thật hấp dẫn du khách khi lần đầu thưởng thức món này. Cắn những miếng đầu tiên, bánh trứng kiến ăn dẻo và thơm ngậy mùi trứng kiến khiến bạn khó lòng cưỡng lại.

Đặc biệt, du lịch Cao Bằng không thể quên việc mua lạp sườn về làm quà. Lạp sườn Cao Bằng được chế biến cầu kỳ. Nhân của lạp sườn được làm bằng thịt thăn, thịt vai, được tẩm ướp gia vị, mật ong và không thể thiếu ít rượu trắng, chút gừng và ít quả mắc mật khô xay nhỏ. Mất khoảng 2 - 3 ngày phơi khô nắng rồi treo lên bếp lửa, khói và hơi nóng của bếp lửa nhen từ mía cho miếng thịt săn và ngon hơn. Cắn những miếng đầu tiên, cảm nhận hương vị khó quên của lạp sườn nơi vùng núi Tây Bắc sẽ khiến bạn nhớ hương vị này.

Hạt dẻ Trùng Khánh là thứ quả chỉ có ở Cao Bằng. Quả có màu nâu đều, tròn trịa, hạt nhỏ nhất cũng bằng ngón chân cái, có thể chế biến luộc, rang, sấy hay ninh với chân giò, thịt gà mà vẫn giữ được hương vị. Cứ vào tháng 9, tháng 10 hàng năm là đến mùa thu hoạch. Du khách rồi sẽ “nhớ” tới vị thơm ngon, bùi ngậy nhất của hạt dẻ Trùng Khánh mà họ từng được thưởng thức.

Mùa nào thức nấy, xây dựng hình ảnh văn hóa ẩm thực đậm vị núi rừng Cao Bằng là “độc chiêu” cứ âm thầm níu chân du khách, đúng như câu ngạn ngữ “con đường dẫn tới trái tim tình yêu là con đường đi qua chiếc dạ dày”.

Theo Thời Báo Ngân Hàng